Het Hembrugterrein
Het Hembrugterrein is uniek en precies op dit terrein opende Lab-44 in mei 2017 haar deuren. Wij zijn gevestigd in één van de meest markante panden op het Hembrugterrein, zowel qua stijl als geschiedenis: ons pand heeft daadwerkelijk gediend als laboratorium van de voormalige wapen en munitiefabriek, die op het terrein gevestigd was. Tegenwoordig is dit de hotspot van het Hembrugterrein.
de ontwikkeling
Hembrug is de afgelopen zeven jaar ontwikkeld tot een creatieve hotspot in de metropoolregio Amsterdam. Er zitten al meer dan zestig ondernemers en er worden toonaangevende evenementen georganiseerd. De toekomstige eigenaar kan het gebied verder ontwikkelen tot een eigenzinnig en bruisend terrein waarbij er ruimte is voor 180.000 vierkante meter bruto vloeroppervlakte bebouwing. Denk aan wonen, werken, horeca, design en cultuur.
Tijdlijn

Artillerie Inrichtingen (a.i.) van Delft naar Zaandam (Hemveldterrein)
1899

Opening draaispoorbrug Hembrug
1978
A.i. wordt Staatsbedrijf met 1.200 werknemers
1912

stijging productie door wo I: 8.000 werknemers
1917
ontwikkeling chemische wapens zoals mosterdgas
1918
na wo i daalt aantal werknemers naar 2.000
1921

Protocol van Genève: verbod op gifgassen
1925
onder druk van de duitse bezetter wordt de productie van munitie hervat
1940

sluiting fabriek
1944
einde WO II: herstart fabriek met productie van o.a. landbouw- werktuigen
1945

specialisatie in de productie van precisie- draaibanken
1969
Opsplitsing in twee bedrijven: Eurometaal (militaire goederen) en Gereedschap- werktuigen Industrie ‘Hembrug’ (precisie gereedschaps- werktuigen)
1973

verhuizing ‘Hembrug’ naar Waarder-polder, haarlem. eurometaal blijft op het hembrugterrein
1983

Eurometaal staakt de productie en sluit haar deuren
2003
Aankoop voormalig laboratorium van Rijksvastgoed-bedrijf en start restauratie i.s.m. Stadsherstel Amsterdam door Lord Flashheart BV
2015

opening lab-44
2017
start verdere ontwikkeling van gehele hembrugterrein met ruim 1.000 woningen en heel veel cultuur!
2023
42 hectareverboden terrein
Welkom bij Lab-44 op het Hembrugterrein, het zuidelijkste puntje van Zaandam, waar rivier de Zaan het Noordzeekanaal ontmoet.
Vanaf de laat-negentiende eeuw werd het Hembrugterrein ingericht als militair gebied. Met 42 hectare vormt dit gebied nog steeds de geografische kern van de Stelling van Amsterdam (inmiddels UNESCO Werelderfgoed), het voormalige verdedigingsnetwerk rond de hoofdstad.
Tot laat in de twintigste eeuw vormde het Hembrugterrein een bedrijvig geheel. Op een zeker moment werkten hier 8.000 mensen! Toen de fabrieken in 2003 definitief hun deuren sloten, raakte het terrein en daarmee ook de tientallen monumentale panden, in verval. Al die tijd was het Hembrugterrein verboden terrein. Zelfs het opvallende grote bos aan de noordzijde, het ‘plofbos’, aangelegd om bij een eventuele explosie Zaandam te beschermen, was niet toegankelijk.

De Stelling van Amsterdam is gebouwd tussen 1883 en 1920. Het is het enige voorbeeld van een fortificatie die gebaseerd is op het principe van het waterbeheer. Amsterdam en de omliggende gebieden werden beschermd tegen een invasie door een netwerk van 45 bewapende forten in combinatie met het (tijdelijk) onderwater zetten van polders.
Door de komst van gevechtsvliegtuigen bleek dit verdedigingswerk achterhaald en daarna zijn de forten, op enkele na, verlaten. De meeste forten hebben inmiddels een geheel andere bestemming. Nu wordt het Hembrugterrein ontwikkeld tot een ‘urban mixed zone’. Er worden ruim 1.000 woningen gerealiseerd, met name aan de Noordzijde. Maar ook een flinke cultuurimpuls, horeca en dus een mooi groot bos.



Lab-44 is gevestigd in één van de meest markante panden op het Hembrugterrein, zowel qua stijl als geschiedenis. Het pand heeft ook daadwerkelijk gediend als laboratorium van de voormalige wapen- en munitiefabriek. Na de oplevering in 1918 werden hier o.a. chemische wapens ontwikkeld, waaronder het zeer beruchte mosterdgas.
Bij de ondertekening van het Protocol van Genève in 1925 werden onder meer gifgassen verboden. Vanaf dat moment werden hier andere activiteiten uitgevoerd, zoals de keuring van munitie. Ook diende het pand als timmerwerkplaats en als olie-, verf- en chemicaliënmagazijn.
van vervallen pand

Het voormalig laboratorium, een provinciaal monument, verkeerde inmiddels in zo’n erbarmelijke staat dat het Rijksvastgoedbedrijf besloot het in 2015 te verkopen om zo de restauratie versneld aan te vangen. Stadsherstel Amsterdam en de Zaanse ontwikkelaar Lord Flashheart BV (vernoemd naar een fictieve figuur uit W.O. I) namen de restauratie ter hand. Laatstgenoemde heeft ook de exploitatie in handen middels Lab-44.
Het gebouw bestaat uit een rechthoekig middengedeelte met schilddak van negen meter hoog, met daar omheen een ring met ruimtes van vijf meter hoog met een plat dak. Op de vier hoeken van het pand zijn ruimtes ontstaan die voorzien zijn van een tentdak met een bijzondere kapconstructie (koningsspant).
Tijdens de restauratie is de hele opbouw van de dakconstructie aangepakt daar deze op instorten stond. Ook al het metselwerk is in stijl van de vroeg-twintigste eeuw opnieuw uitgevoerd. Om de monumentale status te benadrukken en om extra sfeer te creëren, is er voor gekozen om de authentieke details te bewaren en te combineren met moderne elementen. Gezien de enorme toeloop en het veelvuldig gebruik als film en TV locatie, is dat zeker gelukt!


Hooyschuur architecten & adviseurs uit Wormerveer tekende voor de restauratie en transformatie van dit pand en van een aantal andere panden op dit terrein.



tot parel aan de zaan

anno nu




Sinds de opening in 2017 is Lab-44 ’the place to be’ op het Hembrugterrein: 700 m2 voor Makers & Eters. De makers zijn gehuisvest in de buitenste ring van het pand. Je vindt hier een nevenvestiging van Brouwerij HOOP uit Zaandijk. Diverse nieuwe smaken werden er ontwikkeld. Daarnaast heeft Ministry of Spicy Business, de makers van Zaanse Sambal, hier haar hoofdkwartier. Er worden ook veelvuldig kookworkshops gehouden; met name door Nur Culinair met haar Turkse keuken.

Van Boer Zoekt Vrouw tot aan de overbekende film Soof 3, waar Lab-44 het restaurant vormde van ‘s lands bekendste cheffin, de kans is groot dat je ergens wel Lab-44 in voorbij hebt zien komen. Maar ook bij diverse modeshows, de Ikea catalogus of het televisieprogramma Binnenste Buiten was Lab-44 het decor. Een mooi compliment voor deze unieke locatie.

Van eten tot vergaderen en feesten
Wil je bij ons trouwen? Zoek je vergaderruimte? Wil je een feest, vrijmibo, familie-etentje of BBQ geven? Laat het ons weten. De mogelijkheden zijn eindeloos. Ook voor een condoléance of zelfs een hele uitvaartdienst kun je bij ons terecht. Bij Lab-44 weten we aan iedere gelegenheid de juiste invulling te geven.
Middenweg 44
1505 RK Zaandam
020 237 4111
reserveringen@lab-44.nl
Openingstijden: donderdag t/m zondag
vanaf 12:00 uur – 22:00 uur
(maandag, dinsdag, woensdag op aanvraag)